نخستوزیر عراق در این سفر غیرمنتظره و ناگهانی با رئیسجمهور حسن روحانی دیدار و گفتگو کرد و طبق برخی گزارشها، رهبر انقلاب هم دیدار داشت. دفتر نخستوزیر عراق با صدور بیانیهای اعلام کرد عبدالمهدی در دیدار با روحانی، تحولات منطقه و کاهش تنشهای موجود را بررسی کرده است.رئیسجمهور ایران پس از دیدار با نخست وزیر عراق، با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران مایل به افزایش تنشها در منطقه و با دیگر کشورها نبوده و هرگز آغازکننده جنگ و تنش نخواهد بود، گفت: «ایران در طول تاریخ اصلیترین حافظ امنیت و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان بوده و خواهد بود.» وی همچنین افزود: «معتقدیم مشکلات منطقه باید از طریق گفتگو و مذاکره و همکاری میان همسایگان و کشورهای منطقه حل و فصل شود.»
سفر چندساعته عبدالمهدی در حالی صورت گرفت که تنشها میان ایران و بریتانیا در خلیج فارس به دلیل توقیف یک نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز توسط سپاه پاسداران بالا گرفته بود. به همین دلیل، برخی معتقدند عبدالمهدی این بار برای وساطت میان تهران و لندن به ایران سفر کرد. خصوصا که عبدالمهدی قبلا برای تنشزدایی میان تهران و واشنگتن هم میانجیگری کرده بود، اما موفق نشد. افزون بر این، تماس تلفنی وزیر دفاع بریتانیا با نخستوزیر عراق اندکی پیش از سفر عبدالمهدی، شائبه وساطت عراق را تقویت کرد.ساعاتی پیش از سفر عبدالمهدی به تهران، پنی موردانت، وزیر دفاع بریتانیا، با او تلفنی درباره اوضاع خلیج فارس گفتگو کرد. دو طرف در این تماس تلفنی بر اهمیت حفظ امنیت و ثبات در خلیج فارس و خاورمیانه و حفظ امنیت آزادی عبور و مرور در آبراههای بین المللی برای همه کشورها و احترام گذاشتن به قوانین بین المللی تأکید کردند.
عصر جمعه گذشته، روابط عمومی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با صدور اطلاعیهای، از توقیف یک فروند نفتکش انگلیسی با نام «استینا ایمپرو» خبر داد. مقامات بریتانیا، ضمن محکوم کردن این اقدام، خواستار آزادی فوری نفتکش شدند. جرمی هانت، وزیر امور خارجه، این کشور، با حضور در پارلمان، بیانیهای درباره واکنش به اقدام ایران در توقیف نفتکش انگلیسی قرائت کرد.هانت اقدام ایران را «دزدی دریایی دولتی» خواند و گفت: «از ایران میخواهیم که فورا نفتکش انگلیسی و خدمه آن را آزاد کند و به دنبال تاسیس یک نیروی اروپایی برای حفاظت از کشتیها هستیم.» هانت همچنین با تاکید بر این موضوع که دنبال تقابل با ایران نیستیم، افزود: «اما اگر ایران بخواهد تنشها را افزایش دهد، باید هزینه حضور یک نیروی بزرگ غربی را در منطقه بپذیرد.».
اما بر خلاف این لحن نسبتا تند، ظاهرا بریتانیا روز دوشنبه برای حل مشکل نفتکش استینا ایمپرو، دست به دامن عراق شده است. روزنامه الاخبار لبنان، به نقل از منابع عراقی مدعی شد که بریتانیا از عراق درخواست کرده است که برای حل بحران نفتکشها مداخله کند. این منابع اعلام کردند میانجیگری برای حل بحران میان ایران و بریتانیا، تنها دستورکار عبدالمهدی در سفر به تهران بود. به گفته این منابع، این بریتانیا بود که درخواست میانجیگری کرد. امری که برخلاف اظهارات تند مقامات بریتانیا، نشان میدهد این کشور دنبال حلوفصل تنشهاست.
دولت بریتاینا خود را در موقعیت دشواری میبیند. از یک طرف، خواهان تشدید تنشها با ایران نیست. چرا که اوجگیری تنشها میان دو طرف ممکن است بر منابع تجاری آن در خلیج فارس تاثیر بگذارد و از طرف دیگر، نمیخواهد در تنش با ایران، به عنوان تابع کاخ سفید دیده شود.به گفته هانت ۲۰ درصد از نفت جهانی از تنگه هرمز عبور میکند و حمایت از عبور و مرور دریایی امری ضروری است. اما تامین این حمایت به سادگی ممکن نیست. چون به گفته برخی ناظران، بریتانیا و حتی آمریکا ممکن است نتوانند تمام کشتیهایی که از تنگه هرمز عبور میکنند، را اسکورت کنند. از این رو، بریتانیا ممکن است بزودی تصمیم گیرد به نحوی نفتکشهای توقیف شده در تنگههای هرمز و جبل الطارق را به کمک عراق حل و فصل کند. احتمالا به همین دلیل دست به دامن عبدالمهدی شد.
چند هفته پیش، بریتانیا یک نفتکش حامل ایران - گریس ۱- را در حین عبور از تنگه جبل الطارق به اتهام نقض تحریمهای نفتی اتحادیه اروپا علیه سوریه توقیف کرد. از آن زمان، تنشها میان تهران و لندن به شکل تصاعدی افزایش یافت و نهایتا به توقیف نفتکش استینا ایپمرو منجر شد. اکنون به نظر میرسد لندن به آزادسازی گریس ۱ متمایل شده است. هانت روز دوشنبه با بیان اینکه کشورش قصد داشت تلاشها برای حل مشکل نفتکش گریس ۱ را افزایش دهد، افزود: «لندن توقیف گریس ۱ را به درخواست آمریکا انجام نداده بلکه به دلیل تحریمهای سوریه این کار را انجام داده و به ایران گفتهایم اگر مطمئن شویم نفت گریس ۱ به سوریه نمیرود، از آزادی آن حمایت میکنیم.»
جوزپ بورل، وزیر خارجه اسپانیا، اخیرا گفته بود بریتانیا به دستور آمریکا نفتکش حامل نفت ایران را توقیف کرده است. امری که خشم تهران را برانگیخت. چرا که بریتانیا در ظاهر از تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران حمایت نمیکند و خواهان ادامه اجرای توافق هستهای است. به همین دلیل، بریتانیا صریحا تاکید میکند که اولا نفتکش گریس ۱ به درخواست آمریکا توقیف نشده است و ثانیا تلاشهای بریتانیا برای تقویت امنیت دریایی در خلیج فارس، بخشی از کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران نخواهد بود. هانت، پس از جلسه اضطراری دولت بریتانیا درباره نفتکش استینا ایپمرو، بر این نکته تاکید کرد که تحرکات دریایی کشورش برای تامین امنیت کشتیراتی در خلیج فارس، بخشی از سیاست آمریکا در برابر ایران نیست. پس از توقیف استینا ایمپرو، برخی ناظران از احتمال نزدیکی بریتانیا به آمریکا سخن گفتند. اما اظهارات هانت نشان داد که اختلافات بریتانیا و آمریکا در مورد نحوه تعامل با ایران همچنان ادامه دارد.