مدیر سرمایه‌گذاری و اقتصادی ایمیدرو در گفت وگو با کالاخبر:
گواهی سپرده کالایی؛ ابزار جدیدی برای تأمین مالی و مردمی‌سازی بخش معدن
نبض تجارت- همزمان با آغاز معاملات گواهی سپرده محصولات معدنی شامل مس، میلگرد، روی و گندله در بورس کالای ایران، امیر نوژن یونسیان مدیر سرمایه‌گذاری و اقتصادی ایمیدرو با تأکید بر نقش این ابزار در توسعه بخش معدن گفت: این ابزارها می‌توانند به محور توسعه معادن تبدیل شوند، به‌ویژه در شرایطی که سیستم بانکی به‌دلیل محدودیت‌ها و هزینه‌های بالای تأمین مالی قادر به پاسخ‌گویی به نیازهای گسترده این حوزه نیست.
یونسیان در گفت‌وگو با کالاخبر افزود: این ابزارها صرفاً منابع مالی جمع‌آوری نمی‌کنند، بلکه شفافیت نیز به همراه دارند. زمانی که محصول معدنی یا صنایع معدنی با گواهی سپرده وارد بورس می‌شود، کیفیت، مقدار و محل انبار آن مشخص و قابل رصد است. این دقیقاً همان سطح از شفافیتی است که سرمایه‌گذاران و مردم برای ورود به این نوع سرمایه‌گذاری به آن نیاز دارند. از سوی دیگر، این سازوکار اثر اجتماعی مثبت دارد و مردم با پس‌اندازهای خرد خود می‌توانند در رشد بخش معدن شریک شوند. بدین ترتیب، توسعه معدن از حالت وابسته به چند منبع محدود خارج و به یک پلتفرم مردمی برای تأمین مالی تولید تبدیل می‌شود.
یونسیان در ادامه با اشاره به تجربه موفق ابزار سپرده کالایی در حوزه طلا و نقره تصریح کرد: این تجربه قابل تکرار است و در سنگ‌آهن، مس و سایر محصولات زنجیره معدن و صنایع معدنی نیز همین منطق وجود دارد. تفاوت در این است که در اینجا شرکت‌های بزرگ معدنی با ظرفیت بالای تولید و انبارهای عظیم طرف حساب هستند. این شرکت‌ها با تبدیل موجودی انبارهای خود به اوراق قابل معامله، دیگر نیازی به تسهیلات بانکی پرهزینه نخواهند داشت و می‌توانند تأمین مالی طرح‌های توسعه و افزایش ظرفیت خود را از داخل بازار انجام دهند؛ امری که فشار بر بودجه‌های دولتی را نیز کاهش می‌دهد.
مدیر اقتصادی ایمیدرو در پاسخ به پرسشی درباره جذابیت این ابزار برای سرمایه‌گذاران گفت: این ابزارها و ابزارهای مشتقه جدیدی که در بورس کالا تعریف می‌شوند، پاسخی به دو مطالبه کلان هستند؛ نخست، جایگزینی معدن به‌جای نفت در تأمین مالی کشور، و دوم، مردمی‌سازی اقتصاد. وقتی تأمین مالی معادن از طریق سرمایه‌های خرد مردم انجام شود، درآمد ارزی حاصل از تولید به‌سوی معدن هدایت می‌شود و مردم می‌توانند با مبالغ قابل‌دسترس در تولید شریک شوند و از سود واقعی آن بهره‌مند گردند. این ابزارها سه مزیت همزمان دارند؛ تأمین نقدینگی برای معدن، ایجاد شفافیت از طریق معاملات بورسی و تحقق عملی مشارکت مردمی.
یونسیان درباره تأثیر گواهی سپرده کالاهای صنعتی و پتروشیمی در کشف واقعی قیمت‌ها نیز توضیح داد: حرکت بورس کالا در این مسیر کاملاً در جهت منافع بخش معدن و صنایع معدنی است. زمانی که گواهی سپرده بر محصولات زنجیره معدن و حتی قیر ایجاد می‌شود، موجودی راکد انبار تولیدکننده به ورقه‌ای مالی و قابل معامله برای مردم تبدیل می‌شود. این یعنی تأمین مالی بر پایه دارایی واقعی، نه با انتظار برای وام بانکی.
وی اضافه کرد: در این روند، نقدینگی سرگردان نیز به سمت تولید هدایت می‌شود؛ پول‌هایی که پیش‌تر در صندوق‌های درآمد ثابت یا بازارهای سفته‌بازی جریان داشت، اکنون در بستری شفاف و رقابتی به مسیر تأمین مالی تولید منتقل می‌شود. از این منظر، راه‌اندازی صندوق‌های صنعتی و پتروشیمی در آینده می‌تواند محرک مهمی برای تقویت تولید و رشد اقتصادی کشور باشد.